लू:आन्चलिक जीवनको सजीव चित्रण-प्रा.राजेन्द्र सुवेदी

प्रा.राजेन्द्र सुवेदी



लू : आन्चलिक जीवनको सजीव चित्रण

( प्रा.राजेन्द्र सुवेदीद्वारा लिखित "समसामयिक नेपाली उपन्यासको अध्ययन"(प्रथम संस्करण,२०६९,पैरवी प्रकाशन)नामक समालोचनाकृतिमा 'नयनराज पाण्डेको उपन्यासकारिता"शीर्षक अन्तर्गत समालोचनामा "लू"बारे लेखिएको एक अध्यायका केही अंशहरु)

लू शीर्षकमा सृजना भएको मध्यम आकृतिको उपन्यास कृति नेपालको दक्षिण पश्चिम सीमावर्ती भूभागको परिवेशमा आधारित सांस्कृतिक,भाषिक,जातिगत,राजनीतिक र आर्थिक जीवनका समस्यालाई आख्यानीकरण गरेर औपन्यासिक रुप प्रदान गर्ने क्रममा निर्माण भएको कृति हो । यथार्थताका साथ सहज विम्बहरु आख्यान बनेर प्रस्तुत भएको उपन्यास.........

जीवनका समग्र यथार्थहरु पनि यहाँ प्रस्तुत भएका देखिन्छन् । झिनामसिना विषय पनि आवश्यकता अनुसार यस उपन्यासमा प्रवेश भएका छन् । समाज त्यस्तै सानातिना र तपसिलका पक्ष बनेर पनि प्रस्तुत भएको देखाइएको छ । दिनचर्या र सांस्कृतिक शैलीका सन्दर्भहरु पनि उपन्यासमा प्रवेश भएका छन् ।........

नेपाली उपन्यासको इतिहासमा पछिल्लो चरण अन्तर्विषयक परिधिमा टिकेको छ । बहुल विषय, बहुल सांस्कृतिक,बहुल परिवेशीय चिन्तनको समन्वय बनेको छ । विषयका विविधता र चिन्तनका सुक्ष्मताको सन्दर्भले पनि उपन्यासको विषय बनेर प्रवेश पाएको छ । नयनराज पाण्डेको उपन्यासकारितामा देखिने आन्चलिक वैशिष्ट्यलाई समेटेर उपन्यास लेख्ने पाण्डेका उलार र लू उपन्यासले नेपालको तराईमा भारतीय खुला सीमाबाट पारिपट्टिबाट प्रविष्ट संस्कृतिको प्रदूषण आर्थिक र राजनीतिक आचरणको लू प्रवेश गरेर नेपालको पर्यावरण प्रदूषित र अस्वस्थकर बनाएको छ भन्ने ठहर गरेको छ । समसामयिक दुर्वृत्तिको सजीव चित्र प्रस्तुत गर्ने यो उपन्यास आन्चलिक दृष्टिले सजीव बनेको छ ।

(पृष्ठ १३४-१४५)