प्रिय नयनजी
म तपाईँको नवीनतम उपन्यास सल्लीपिरको विमोचन समारोहमा पुगेको थिएँ। नेपाल पर्यटन बोर्डको प्राङ्गणमा तपाईँलाई खोज्दै आँखाहरू डुलाउँदा, तपाईँ पुस्तक हस्ताक्षरमा व्यस्त हुनुहुन्थ्यो। मनभित्र झिनो आस थियो कतै तपाईँले मलाई देखि पो हाल्नुहुन्छ कि ! त्यहाँ उर्लिएको मानवसागर तपाईँको लेखनी मन पराउने मनुवाहरूको थियो। काउन्टरमै उलार र सल्लीपिर किनेर झोलामा च्यापेको थिएँ। लागेको थियो हस्ताक्षर लिनेछु। तर अलिक अस्वस्थ भएकाले लाइन लागेर हस्ताक्षर गराउने आँट गरिनँ। कुनै दिन बोधि बुक्स एन्ड बेक्समा कफि खाँदै गफ गरौँला र हस्ताक्षर लिऊँला।
गन्थन यतै पन्छाउँदै अब किताबका कुराः
उलारः
पहिले उलार पढेँ। दुई घण्टामै पढिसिध्याएँ। उलार एउटा सिरानी छेउमा राख्ने पुस्तक हो। हिन्दीमा एउटा पदावली छ “आज सिरहाने”। भन्नाले आफूले पढ्दै गरेको पुस्तक सिरानी छेऊ राख्ने। तर उलार आजका लागि मात्र नभएर सधैँ सिरानीमा राख्ने पुस्तक रहेछ। मलाई पछुतो भयो किन मैले त्यो पुस्तक बीस वर्ष अगाडि नै पढिनँ ? जेहोस्, समयलाई रिवाइन्ड गर्न मिल्ने भए हुन्थ्यो तर त्यस्तो हुँदैहुँदैन।
सल्लीपिरः बडो उत्साहका साथ सल्लीपिर समातेँ। पन्नाहरू पल्टाउँदै गएँ, पढ्दै गएँ। साँझ बिहानका व्यस्तताहरूमाझ पुस्तकले तान्दै लग्यो। पात्रहरूसँगै मन कहिलेकाहीँ हिउँजस्तै चिसिँदै गयो। जिन्दगी पनि कति अनौठो, संयोग भनौँ या अरू केही, मेरो ग्याल्जेन नामको साथी थियो दार्जीलिङमा। अध्ययन सकेपछि हामी छुट्टियौँ र अहिले पनि उसको अत्तो पत्तो छैन। ऊसँग खिचेको फोटो सुम्सुम्याउँदै म उसलाई सम्झिरहन्छु। सल्लीपिरले अतीतका सम्झनाहरू असरल्ल फिँजाइदियो। अर्को साथी थियो पेम्बा, अर्को थियो दावा। सबै शेर्पाहरू थिए। कसैको घर राजबाडी थियो कसैको भोटेबस्ती। हामी कति हो कति मिल्थ्यौँ। लू पढ्दा मैले नयनजीलाई मेरो मुस्लिम साथीका बारे लेखेको थिएँ। अहिले त्यस्तै भैरहेको छ। याकहरू र नाकहरू – हिमाली जीवनका अभिन्न सहयात्री।
सल्लीपिरका केही समीक्षाहरू पनि पढ्न भ्याएँ। कतै फूर्वाको किताब प्रेम अस्वाभाविक भयो भनि लेखिएको पाएँ। कतै पेमाको याम्बुयात्रा। तर मलाई कहिल्यै त्यस्तो लागेन। समालोचक जानून्। जिन्दगी आख्यानभन्दा कैयन् गुना रहस्यमयी हुन्छ। गाब्रियल गार्सिया मार्खेजको वन हन्ड्रेड इयर्स अफ सलिच्युड पढ्दा कहिल्यै अस्वाभाविक लाग्दैन तर त्यहाँ हुनै नसक्ने घटनाहरू पनि वर्णित छन्। नयनजीलाई म बधाई भन्छु र मलाई लागेको कुरा भन्छु है तः
1. हिउँ नै हिउँले भरिएको चोमोलोङमामा बिहान बेलुकी घाम पर्दा सुन पोखिन्छ रे भनेको सुनेको थिएँ, नयनजी कतै छुट्यो कि ? बिहानीको उज्यालोसँगै मुस्कुराउने हिमाली चुचुराहरू पनि छुटे कि ?
2. चौँरीको दूधबाट बनेको मीठो छुर्पी पनि त त्यतै रहेछ। भैगो याम्बु ओर्लिन पाएन होला वा पेमाले छुर्पी बनाउन जानेकै थिएन कि !
3. बर्खामा सल्लाका हाँगाहरूमा ठोक्किएर चिसो आँसुझै तप्प तप्प खसिरहने बादल(हुस्सु) र बाटाभरीका सल्लीपिरलाई भिजाइ रहने सीत पनि पो पहाडतिरै छुटेछन्।
4. सल्लाका हाँगाहरू बालेर आगो ताप्ता आउने बास्ना पनि हिमालतिरै पो उडेछ। किताबतिर आउनै बिर्सिएछ।
.............................
..................................
.................................
मेरो साथी दावा र ग्याल्जेनले सल्लीपिर पक्कै पढून् र कुमुद भन्ने एउटा बाहुन मेरो साथी थियो भन्ने सम्झिऊन्।
म तपाईँको नवीनतम उपन्यास सल्लीपिरको विमोचन समारोहमा पुगेको थिएँ। नेपाल पर्यटन बोर्डको प्राङ्गणमा तपाईँलाई खोज्दै आँखाहरू डुलाउँदा, तपाईँ पुस्तक हस्ताक्षरमा व्यस्त हुनुहुन्थ्यो। मनभित्र झिनो आस थियो कतै तपाईँले मलाई देखि पो हाल्नुहुन्छ कि ! त्यहाँ उर्लिएको मानवसागर तपाईँको लेखनी मन पराउने मनुवाहरूको थियो। काउन्टरमै उलार र सल्लीपिर किनेर झोलामा च्यापेको थिएँ। लागेको थियो हस्ताक्षर लिनेछु। तर अलिक अस्वस्थ भएकाले लाइन लागेर हस्ताक्षर गराउने आँट गरिनँ। कुनै दिन बोधि बुक्स एन्ड बेक्समा कफि खाँदै गफ गरौँला र हस्ताक्षर लिऊँला।
गन्थन यतै पन्छाउँदै अब किताबका कुराः
उलारः
पहिले उलार पढेँ। दुई घण्टामै पढिसिध्याएँ। उलार एउटा सिरानी छेउमा राख्ने पुस्तक हो। हिन्दीमा एउटा पदावली छ “आज सिरहाने”। भन्नाले आफूले पढ्दै गरेको पुस्तक सिरानी छेऊ राख्ने। तर उलार आजका लागि मात्र नभएर सधैँ सिरानीमा राख्ने पुस्तक रहेछ। मलाई पछुतो भयो किन मैले त्यो पुस्तक बीस वर्ष अगाडि नै पढिनँ ? जेहोस्, समयलाई रिवाइन्ड गर्न मिल्ने भए हुन्थ्यो तर त्यस्तो हुँदैहुँदैन।
सल्लीपिरः बडो उत्साहका साथ सल्लीपिर समातेँ। पन्नाहरू पल्टाउँदै गएँ, पढ्दै गएँ। साँझ बिहानका व्यस्तताहरूमाझ पुस्तकले तान्दै लग्यो। पात्रहरूसँगै मन कहिलेकाहीँ हिउँजस्तै चिसिँदै गयो। जिन्दगी पनि कति अनौठो, संयोग भनौँ या अरू केही, मेरो ग्याल्जेन नामको साथी थियो दार्जीलिङमा। अध्ययन सकेपछि हामी छुट्टियौँ र अहिले पनि उसको अत्तो पत्तो छैन। ऊसँग खिचेको फोटो सुम्सुम्याउँदै म उसलाई सम्झिरहन्छु। सल्लीपिरले अतीतका सम्झनाहरू असरल्ल फिँजाइदियो। अर्को साथी थियो पेम्बा, अर्को थियो दावा। सबै शेर्पाहरू थिए। कसैको घर राजबाडी थियो कसैको भोटेबस्ती। हामी कति हो कति मिल्थ्यौँ। लू पढ्दा मैले नयनजीलाई मेरो मुस्लिम साथीका बारे लेखेको थिएँ। अहिले त्यस्तै भैरहेको छ। याकहरू र नाकहरू – हिमाली जीवनका अभिन्न सहयात्री।
सल्लीपिरका केही समीक्षाहरू पनि पढ्न भ्याएँ। कतै फूर्वाको किताब प्रेम अस्वाभाविक भयो भनि लेखिएको पाएँ। कतै पेमाको याम्बुयात्रा। तर मलाई कहिल्यै त्यस्तो लागेन। समालोचक जानून्। जिन्दगी आख्यानभन्दा कैयन् गुना रहस्यमयी हुन्छ। गाब्रियल गार्सिया मार्खेजको वन हन्ड्रेड इयर्स अफ सलिच्युड पढ्दा कहिल्यै अस्वाभाविक लाग्दैन तर त्यहाँ हुनै नसक्ने घटनाहरू पनि वर्णित छन्। नयनजीलाई म बधाई भन्छु र मलाई लागेको कुरा भन्छु है तः
1. हिउँ नै हिउँले भरिएको चोमोलोङमामा बिहान बेलुकी घाम पर्दा सुन पोखिन्छ रे भनेको सुनेको थिएँ, नयनजी कतै छुट्यो कि ? बिहानीको उज्यालोसँगै मुस्कुराउने हिमाली चुचुराहरू पनि छुटे कि ?
2. चौँरीको दूधबाट बनेको मीठो छुर्पी पनि त त्यतै रहेछ। भैगो याम्बु ओर्लिन पाएन होला वा पेमाले छुर्पी बनाउन जानेकै थिएन कि !
3. बर्खामा सल्लाका हाँगाहरूमा ठोक्किएर चिसो आँसुझै तप्प तप्प खसिरहने बादल(हुस्सु) र बाटाभरीका सल्लीपिरलाई भिजाइ रहने सीत पनि पो पहाडतिरै छुटेछन्।
4. सल्लाका हाँगाहरू बालेर आगो ताप्ता आउने बास्ना पनि हिमालतिरै पो उडेछ। किताबतिर आउनै बिर्सिएछ।
.............................
..................................
.................................
मेरो साथी दावा र ग्याल्जेनले सल्लीपिर पक्कै पढून् र कुमुद भन्ने एउटा बाहुन मेरो साथी थियो भन्ने सम्झिऊन्।
हामी भेट्नेनै छौँ। ग्याल्जेनको र मेरो जस्तै मित्रता तपाईँको र मेरो
होस्। हुन्न नयनजी !
शुभकामनासहित
कुमुद।
कुमुद।
No comments:
Post a Comment